Trzeci numer Cyber Poradnika poświęcamy najpopularniejszej formie oszustw w Internecie, których cyberprzestępcy dopuszczali się w 2019 roku, a mianowicie phishingowi.

E-mail to podstawowa forma komunikacji w Internecie. Używana jest praktycznie codziennie. Za jej pośrednictwem pozostajemy w kontakcie z bliskimi czy przekazujemy informacje pomiędzy współpracownikami. Firmy w ten sposób mogą kontaktować się z klientami informując ich o swojej ofercie, promocjach, realizacji zamówień czy zmianach w regulaminie. Dlatego też poczta elektroniczna stała się głównym wektorem ataku dla cyberprzestępców. W dzisiejszym wydaniu Cyber Poradnika chcemy przedstawić Wam na jakie zagrożenia możecie być narażeni używając komunikacji e-mailowej oraz jak bronić się przed potencjalnymi atakami ze strony cyberprzestępców.

Czym jest phishing?

Najbardziej rozpowszechnioną formą ataku, która jest wykorzystywana podczas komunikacji e-mailowej jest phishing. Phishing jest metodą oszustwa polegającą na podszyciu się przestępcy pod inną osobę/instytucję w celu oszukania użytkownika. Napastnikowi zależy na zdobyciu Twojego zaufania, aby w ten sposób uzyskać interesujące go dane. Cyberprzestępcy masowo wysyłają tysiące podejrzanych wiadomości do milionów użytkowników Internetu. Ten sposób działania gwarantuje, że uda się im „złowić” jak najwięcej nieuważnych lub nieświadomych ofiar.

Obecnie phishing przybiera coraz bardziej wyrafinowane formy, a cyberprzestępcy coraz częściej przygotowują spersonalizowany atak pod danego użytkownika bądź instytucję, na początku zbierając dane z dostępnych źródeł na ich temat (tzw. spear phishing, czyli najbardziej skuteczna obecnie odmiana phishingu). Możemy wyróżnić również clone phishing (wiadomość przygotowywana jest przez cyberprzestępcę na podstawie autentycznego e-maila) oraz whaling (phishing skierowany do kierownictwa wyższego szczebla). W tym miejscu warto zauważyć, że obecnie phishing nie dotyczy jedynie poczty elektronicznej. Coraz częściej ataki tego typu przeprowadzane są za pośrednictwem wiadomości prywatnych w mediach społecznościowych.

Obecnie można wyróżnić kilka głównych celów ataków wykonywanych metodą phishingu:

• Wyłudzenie danych. Podstawowy cel przyświecający cyberprzestępcom podczas przeprowadzania ataku phishingowego jest wyłudzenie Twoich informacji wrażliwych. Uzyskanie Twojego numeru karty płatniczej czy też danych logowania do Twojego konta w banku umożliwi atakującemu na dostęp do Twoich pieniędzy.
• Zainfekowany plik. Przesłanie za pośrednictwem e-maila zainfekowanego pliku w załączniku to również popularny wektor ataku. Cyberprzestępca przesyłając Ci fałszywą fakturę, list przewozowy lub link do pobrania jakiegoś pliku chce nakłonić Cię do jego otworzenia na Twoim urządzeniu. W ten sposób ma nadzieję zainfekować Twój komputer oprogramowaniem złośliwym (więcej na temat oprogramowania złośliwego opowiemy Ci w kolejnych wydaniach Cyber Poradnika). To z kolei może doprowadzić do zaszyfrowania Twoich plików, wycieku informacji przechowywanych na komputerze lub całkowitej blokady Twojego urządzenia.
• Nakłonienie ofiary do określonego działania. Poprzez przesłanie do Ciebie fałszywej wiadomości atakujący chce Cię nakłonić do konkretnego, zaplanowanego przez siebie działania. W tym celu ucieka się do zastosowania socjotechnik (o których napiszemy jeszcze w tym miesiącu), aby wymóc na Tobie zachowanie na jakim mu zależy.

Jak go rozpoznać?

Aby z powodzeniem bronić się przed atakami phishingowymi musisz wiedzieć jak je rozpoznać. Poniżej kilka rad, dzięki którym poznasz proste metody identyfikacji podejrzanych wiadomości.

• Nakłanianie do działań. Jeśli czujesz, że jesteś przymuszany do jakiś konkretnych działań/zachowań lub nadawca wiadomości nadaje jej charakteru pilności powinieneś nabrać podejrzeń co do takiego e-maila. To znane socjotechniki wykorzystywane przy phishingu.
• Błędy. Błędy ortograficzne lub interpunkcyjne, literówki, niepoprawna składnia, zdanie brzmiące jak przetłumaczone przez translator online to niektóre ze znaków alarmowych, że wiadomość może by fałszywa.
• Nie klikaj w link. Jeśli masz wątpliwości co do prawdziwości wiadomości pod żadnym pozorem nie klikaj w zawarte w niej linki. Natomiast w przypadku, gdy wiadomość wydaje się prawdziwa, a nie masz pewności co zawartego w niej linku możesz w prosty sposób sprawdzić dokąd Cię skieruje. Nie klikając w hiperłącze najedź kursorem na podejrzany link. W ten sposób zobaczysz jego prawdziwe źródło.
• Zbyt dużo informacji. W przypadku, jeśli nadawca wymaga od Ciebie podania wrażliwych informacji jak dane karty czy konta w bankowości elektronicznej zdecydowanie nabierz podejrzeń i nie odpowiadaj na takiego e-maila.
• Styl. Wiadomość pochodzi od znanej Ci osoby, ale jej styl, charakter bądź treść kompletnie do niej nie pasują? Może to być oznaka, że ktoś wykorzystuje jej wizerunek w celu przeprowadzenia na Tobie ataku phishingowego.
• Adres e-mail nadawcy. Nadawca podaje się za ważną osobę z branży a jej mail pochodzi z adresu e-mail zarejestrowanego u jednego z popularnych dostawców poczty (jak np. Gmail lub Yahoo)? Jest to przesłanka co do tego, że mail może mieć charakter phishingu.

Podczas korzystania z poczty elektronicznej zachowaj ostrożność oraz ograniczone zaufanie do nadawcy wiadomości. Jeśli masz wątpliwości co do wiarygodności e-maila dla własnego bezpieczeństwa usuń taką wiadomość. Zachęcamy Cię do odwiedzenia naszych profili w mediach społecznościowych (Facebook oraz Twitter) , gdzie możemy podyskutować na temat bezpieczeństwa w sieci.

Czytałeś już nasze wcześniejsze numery Cyber Poradnika? Jeśli nie to serdecznie zachęcamy Cię do ich lektury i podnoszenia świadomości nt. cyberbezpieczeństwa.

Cyber Poradnik nr 1 – Bezpieczne zakupy

Cyber Poradnik nr 2 – Co zrobić, gdy padniesz ofiarą cyberprzestępcy?